Sztuczna inteligencja. Prawdziwe zmiany w edukacji?

Ciekawa pozycja adresująca nie tylko samą technologię, ale także kondycję i przyszłość społeczeństwa. Moim zdaniem, recenzja M. Gruchały zamieszczona na końcu książki, doskonale oddaje jej charakter. Celem zrealizowanym przez Autorów – chociaż nie zapisanym wprost – jest namysł, pozwalający sztuczną inteligencję oswoić i świadomie wykorzystywać w sferze edukacji i socjalizacji, minimalizując, w zakresie, w jakim to jest możliwe, ryzyka jej zastosowania. Kompozycja książki podporządkowana jest temu celowi. Kanwą kolejnych tekstów, często mających formę eseju, są szeroko rozumiane edukacyjne aspekty sztucznej inteligencji. Każdy z tych tekstów może być czytany jako odrębna całość pokazująca różne perspektywy funkcjonowania i postrzegania AI.

Zawodowo (jako nauczycielkę akademicką) i prywatnie (jako rodzica) interesowały mnie tematyka związana z wykorzystaniem sztucznej inteligencji w edukacji szkolnej oraz dyskusje nad kompetencjami przyszłości. Wejrzenie w polskie realia akademickie też było dla mnie ciekawe, choć nieco wstrząsające: coraz gorsze opanowanie języka ojczystego: problemem są nie tylko infekcje angielszczyzną, lecz także brak podstawowych umiejętności budowania poprawnych zdań czy odmiany rzeczowników przez przypadki oraz używanie koszmarnych klisz, wytartych do utraty znaczenia zwrotów czerpanych głównie z dyskursu publicznego. Z perspektywy rozszerzenia mojej wiedzy, najbardziej wartościowy był dla mnie ostatni rozdział traktujący o transhumanizmie.

Myślę, że każdy (rodzic) może znaleźć coś ciekawego w tej pozycji. Polecam przeczytanie wybranych artykułów. Dla ułatwienie zmieszczam poniżej spis treści wzbogacony krótkimi opisami stworzonymi z użyciem sztucznej inteligencji. 🤓

Rozszerzony spis treści

  1. Marta Kostecka – Generatywna Sztuczna Inteligencja – co to jest i co potrafi?
    Wyjaśnia podstawowe koncepcje sztucznej inteligencji w sposób przystępny dla osób bez wykształcenia technicznego.
    Dla rodziców: Demistyfikuje sztuczną inteligencję, pomagając rodzicom zrozumieć podstawową technologię, która w coraz większym stopniu kształtuje życie ich dzieci.
  2. Magdalena Maziarz – Edukacja medialna X.0 – kształtowanie myślącego człowieka
    Omawia znaczenie umiejętności korzystania z mediów w kontekście sztucznej inteligencji, koncentrując się na krytycznym myśleniu, weryfikacji informacji i rozpoznawaniu różnych perspektyw.
    Dla rodziców: Podkreśla kluczową rolę umiejętności korzystania z mediów w przygotowaniu dzieci do bezpiecznego i odpowiedzialnego poruszania się po cyfrowym świecie, zwłaszcza w obliczu pojawienia się treści generowanych przez sztuczną inteligencję.
  3. Jacek Pyżalski – Co generatywna sztuczna inteligencja może zrobić z edukacją i od czego to zależy?
    Analizuje różne sposoby wykorzystania generatywnej sztucznej inteligencji w edukacji, biorąc pod uwagę zarówno jej potencjalne korzyści, jak i wady.
    Dla rodziców: Oferuje zrównoważone spojrzenie na możliwości i ograniczenia sztucznej inteligencji w edukacji, zachęcając do przemyślenia jej wpływu na naukę dzieci.
  4. Piotr Plichta – AI, edukacja specjalna i nierówności (nie tylko cyfrowe)
    Koncentruje się na potencjale sztucznej inteligencji do pogłębiania istniejących nierówności cyfrowych, szczególnie w przypadku grup szczególnie wrażliwych, takich jak osoby niepełnosprawne.
    Dla rodziców: Podnosi świadomość na temat nierówności cyfrowych i tego, w jaki sposób sztuczna inteligencja może wpływać na dostęp do możliwości edukacyjnych, zachęcając do rzecznictwa i wspierania rozwoju sztucznej inteligencji sprzyjającej włączeniu społecznemu.
  5. Grzegorz Stunża – Adaptacyjne uczenie wspomagane sztuczną inteligencją dla emancypacji i refleksji
    Analizuje teoretyczne ramy integracji sztucznej inteligencji z edukacją, proponując jej wykorzystanie do personalizacji doświadczeń edukacyjnych oraz zachęcania do krytycznego myślenia i świadomości społecznej.
    Dla rodziców: Zapewnia wgląd w potencjalne korzyści i kwestie etyczne związane ze sztuczną inteligencją w edukacji. Zachęca do refleksji nad tym, w jaki sposób sztuczna inteligencja może być odpowiedzialnie wykorzystywana do poprawy uczenia się dzieci bez zastępowania znaczenia interakcji międzyludzkich.
  6. Piotr Kowzan – Sztuczna inteligencja w badaniach edukacyjnych
    Analizuje transformacyjny wpływ narzędzi sztucznej inteligencji na praktyki badań edukacyjnych. Analizuje, w jaki sposób różne typy badaczy wykorzystują sztuczną inteligencję, jednocześnie uznając zarówno związane z tym możliwości, jak i wyzwania etyczne.
    Dla rodziców: Oferuje wgląd w to, jak sztuczna inteligencja zmienia krajobraz badań akademickich i produkcji wiedzy. Podnosi ważne pytania dotyczące potencjalnych uprzedzeń w sztucznej inteligencji i implikacji dla prywatności danych, skłaniając rodziców do rozważenia, w jaki sposób te kwestie mogą wpłynąć na interakcje ich dzieci ze sztuczną inteligencją w środowiskach edukacyjnych.
  7. Mariusz Piotrowski – Metafory AI w dyskusjach o edukacji w sieciach społecznościowych
    Analizuje język używany do omawiania sztucznej inteligencji w edukacji, koncentrując się w szczególności na metaforach pojawiających się w dyskusjach online. Podkreśla, w jaki sposób metafory te mogą kształtować publiczne zrozumienie sztucznej inteligencji i jej potencjalnej roli w edukacji.
    Dla rodziców: Rozumiejąc metaforyczny język otaczający sztuczną inteligencję, rodzice mogą uzyskać wgląd w nadzieje, obawy i różne perspektywy związane z integracją sztucznej inteligencji z edukacją.
  8. Barbara Fatyga – Przepełniony dysk: kompetencje poznawcze i cyfrowe współczesnej młodzieży. Parę krytycznych uwag.
    Krytykuje kompetencje cyfrowe współczesnej młodzieży, argumentując, że nadmierne poleganie na narzędziach cyfrowych może utrudniać rozwój podstawowych umiejętności poznawczych, takich jak krytyczne myślenie i łączenie abstrakcyjnych pomysłów z praktycznym zastosowaniem.
    Dla rodziców: Analiza współbrzmi z powszechnymi obawami rodziców dotyczącymi potencjalnego negatywnego wpływu nadmiernego czasu spędzanego przed ekranem i uzależnienia od technologii cyfrowych. Rozdział zachęca rodziców do aktywnego wspierania rozwoju poznawczego swoich dzieci poprzez promowanie umiejętności korzystania z mediów i wspieranie równowagi między zaangażowaniem cyfrowym a innymi doświadczeniami edukacyjnymi.
  9. Ada Florentyna Pawlak – Świat (nie)odległy. Nowe zjawiska związane z AI.
    Analizuje szersze społeczne implikacje sztucznej inteligencji, badając pojawiające się trendy, takie jak transhumanizm i potencjał sztucznej inteligencji do przedefiniowania naszego rozumienia ludzkich możliwości.
    Dla rodziców: Rozdział ten daje wgląd w przyszłość kształtowaną przez sztuczną inteligencję, skłaniając rodziców do rozważenia długoterminowego wpływu na ich dzieci i przyszłe pokolenia.

Dla zainteresowanych szczegółami technicznymi tworzenia powyższego tekstu: Do generowanie użyłam NotebookLM. Narzędzie to potrafi przetworzyć materiał w języku polskim, jednak odpowiada po angielsku. W związku z tym konieczne było przetłumaczenie odpowiedzi w DeepL. Do odnalezienia cytatu o kondycji lingwistycznej studentów i do stworzenia opisu rozdziałów potrzebowałam 6 zapytań koniecznych do pozbycia się nieistniejących rozdziałów i utrzymania w miarę spójnego formatu opisów.

Austria Czyta… Grodek

Książka, którą Bożena poleciła mojej córce, najpierw trafiła do moich uszów, ale podczas podróży samochodowej stała się towarzyszem całej rodziny. Choć początkowo moja rodzina podchodziliła do niej z pewnym sceptycyzmem, historia Marii Skłodowskiej-Curie wciągała ich z każdą minutą i kilometrem coraz bardziej. Jest wiele powodów do zapoznania się z jej życiorysem w takiej czy innej formie, a dla mnie dodatkowym był fakt, że wspólnie świętowaliśmy jej 155 urodziny.

Książka w przystępny sposób opowiada o życiu tej niesamowitej kobiety, ale także przybliża tło historyczne i pojęcia naukowe związane z jej badaniami. Książka jest przewidziana dla 1-3 klasy, ale polecam też dorosłym jako szybką i interesującą lekturę w ramach akcji Austria Czyta.

Dzięki jednej z ciekawostek zawartych w książce, udało nam się odnaleźć jedyne archiwalne nagranie filmowe z Marią Skłodowską-Curie z wręczenia jej złotego medalu przez amerykańskie kolegium radiologii w 1931 roku.

Pszczółki: POLONijne – eksperymenty

Opis ekperymentów z warsztatów chemicznych z okazji 155 urodzin Marii Skłodowskiej-Curie. Miłego eksperymentowania życzy Stowarzysznie Przyjaciół Języka Polskiego – MOWA. 🙂

(1) Nadmanganiam potasu
Pomoce: kalia, kret kwasek cytrynowy lub ocet, sól, 4 kieliszki z kalią.
Wykonanie: Do pierwszej dolewamy kreta. Do drugiej kwasek cytrynowy lub ocet. Do trzeciej sól. Obserwujemy co się dzieje.

(2) Wędrująca woda
Pomoce: szklanki, barwniki, ręczniki papierowe.
Wykonanie: Ustawiamy 6 szklanek naprzemiennie z wodą i bez wody. Szklanki z wodą zabarwiamy różnymi barwnikami. Zwijamy ręcznik papierowy i wkładamy do szklanek: jeden koniec do szklanki z wodą drugi do pustej. Po pewnym czasie woda zacznie się przemieszczać.

(3) Cukierkowa tęcza (młodsze)
Pomoce: cukierki.
Wykonanie: Układamy kolorowe, płaskie cukierki drażetki dookoła brzegu talerza. Delikatnie wylewamy wode do przykrycia cukierków/snickersów. Pozostawiamy na jakiś czas.

(4) Tęcza w szklance (starsze)
Pomoce: szklanki, cukier, barwniki, pipeta.
Wykonanie: Do 4 szklanek dodać kolejno 0, 4, 8, 16 pełne łyżki cukru. Do każdej wlać 50 ml wody. Dodać barwniki: 1 – żółty, 2 – czerwony, 3 – zielony, 4 – niebieski. Do wysokiego naczynia wlewamy ostrożnie najlepiej pipetka roztwory od 4 do 1 około 20 ml. Tworzy się w naczyniu tęcza.

(5) Kolorowe mleko (młodsze)
Pomoce: mleko, barwniki, patyczki, płyn do mycia naczyń.
Wykonanie: Nalać mleko na talerz. Dodać po kilka kropli różnych barwników. Zamoczyć patyczek z wacikiem w płynie do mycia naczyń. Dotykać w dowolnych miejscach mleko. Dociskając do dna, a potem zataczając kręgi.

(6) Niewidzialne pismo (młodsze)
Pomoce: sok cytrynowy/kwasek cytrynowy, szklanka, patyczek do uszy, papier, jodyna, taca.
Wykonanie: Zrobić rysunek za pomocą patyczka zanurzonego w soku cytrynowym. Przygotować roztwór jodyny (kilka kropli na litr wody). Zanurzyć kartkę w roztworze, nie obracać. Wyjąć jak się ukaże rysunek. Po wysuszeniu obraz znika.

(7) Zapałki
Pomoce: zapałki, talerz.
Wykonanie: 5 zapałek nadłamać w połowie i ułożyć w gwiazdkę na talerzu. Na środek ostrożnie wodę. Powinny się rozjechać.

(8) Ciecz nienewtonowska (młodsze)
Pomoce: mąka ziemniaczana, barwniki.
Wykonanie: Zmieszać szklankę mąki ziemniaczanej z pół szklanki wody. Można dodać różne barwniki. Papka ma konsystencję która przelewa się przez palce. Połozyć na łyżce cedzakowej z dużymi otworami ciecz pięknie się przelewa.

(9) Kolorowe wulkany
Pomoce: 2 zlewki, ocet, barwniki, soda oczyszczona.
Wykonanie: Dwie zlewki z octem. Zabarwiamy na różne kolory. Dosypujemy do każdej czubatą łyżeczkę sody oczyszczonej.

(10) Dmuchane balony (starsze)
Pomoce: soda, balony, butelki, lejek, ocet.
Wykonanie: Do balonu wsypujemy przez lejek 3 łyżeczki sody. Do butelki plastikowej wlewamy 1 szklankę octu. Nakładamy balon ostrożnie na butelkę, żeby nie wsypać sody do butelki. Przesypujemy sodę do butelki. Balon rośnie.

(11) Magiczna woda
Pomoce: szklanka,świeczka, kawałek gąbki, talerz, zapalniczka.
Wykonanie: Nalać zabarwioną wodę na talerz i położyć wałek gąbki z wbitą świeczką. Podpalić świeczkę i zakryć szklanką. Ogień zgaśnie, a woda zostanie wciągnięta do szklanki i uniesie gąbkę.

(12) Tańczące bąbelki (starsze)
Pomoce: 2 szklanki, barwniki, olej, tabletki musujące.
Wykonanie: Dwie szklanki z wodą + barwniki spożywcze. Mieszamy. Dodajemy sporą ilość oleju.(4 x tyle co wody). Wrzucamy tabletkę musującą.

(13) Wulkan jabłko/kieliszek
Pomoce: płyn do mycia naczyń, barwniki, soda oczyszczona, ocet.
Wykonanie: Do kieliszka wsypujemy 1 łyżeczkę sody oczyszczonej + odrobina płynu do mycia naczyń + barwnik. Wlewamy ocet.

(14) Wulkan z proszku do pieczenia
Pomoce: 3 opakowania proszku do pieczenia, pół szklanki octu.
Wykonanie: Wsyp proszek do pieczenia do dużej szklanki. Napełnij drugą szklankę do połowy octem i rozcieńcz wodą tak, aby na końcu szklanka była prawie pełna. Zabarwić mieszankę octu i wody, używając czerwonego barwnika . Następnie ostrożnie wlej mieszaninę do dużej szklanki owiniętej folią aluminiową, w której jest proszek do pieczenia. Wydziela się dwutlenek węgla. Mieszanina zaczyna gwałtownie bulgotać, wzbiera i w postaci piany wypływa ze szklanki.

Tort dla Marii Skłodowskiej-Curie na 155 urodziny.