Herzlichen Dank an Dominik für die Einladung und an alle anderen für die interessanten Gespräche und den netten Empfang.
Bardzo się ucieszyłyśmy z zaproszenia na zakończenie projektu o Leokadji Justman, na którym miałyśmy okazję poznać bliżej osoby zaangażowane w projekt. Na spotkaniu zasygnalizowane zostały dalsze plany prac badawczo-wydawniczych i jak dobrze pójdzie za dwa lata możemy doczekać się wydania wspomnień Leokadii w języku polskim oraz ich tłumaczenia na niemiecki.
W dniu 80-lecia wyzwolenia Auschwitz została otwarta wystawa w Landhaus zatytułowana „Leokadia Justman. Brechen wir aus! Als polnische Jüdin auf der Flucht in Tirol“, która będzie otwarta do 26-go października.
Dalsze informacje o wystawie i zdjęcia kilku eksponatów można znaleźć na stronie Landhaus oraz w artykule „Brechen wir aus!“ – Flucht vor den Nazis na witrynie ORF.at.
Bardzo cieszymy się, że zostałyśmy zaproszone na uroczyste otwarcie wystawy z prezentacją książki zawierającej tłumaczenie pamiętników Leokadii Justman z angielskiego na niemiecki. Vielen Dank Domink!
Ten z pozoru nierzucający się w oczy komiks skrywa losy Leokadii Justman oraz osób z jej otoczenia. Sama historia jest bardzo intrygująca i trudno się oderwać od książki. Chociaż została przedstawiona w formie komiksu, to autorom udało się przedstawić gorycz i rozpacz towarzyszących głównej bohaterce przez większość czasu. Na szczęście komiks nie jest całkowicie mroczny, a nadzieja, radość i miłość również odgrywają w tej opowieści dużą rolę.
Styl rysowania dobrze oddaje atmosferę wydarzeń – nie umniejsza ich wagi i trafnie je obrazuje – jednak cały komiks sprawia wrażenie chaotycznego. Nie jest łatwo się połapać w układzie tekstów, a rysunki są czasem przedstawione w trudnej do zrozumienia kolejności. Komiks jest zawiły, jeśli nie ma się choćby minimalnej wiedzy o losach bohaterki. Dlatego polecam, przed przeczytaniem komiksu, zapoznać się z zarysem historii, podanym na końcu książki.
Jednak mimo tej lekko chaotycznej formy, rekomenduję tę książkę wszystkim, którzy chcieliby poznać jej historię oraz nie mają wystarczająco dużo czasu, by przeczytać jej pamiętniki.
Mia Opoka
Książka jest dostępna w tyrolskiej i akademickiej bibliotece.
Miało miejsce kolejne wydarzenie związane z Leokadią Justmann, a mianowicie prezentacja jej książki (w tłumaczeniu na niemiecki).
Czas i miejsce: wtorek, 4 lutego 2025, 18:00, Rathaus Innsbruck, Maria-Theresien-Straße 18, 6. OG Plenarsaal.
Ogłoszenie oraz artykuł po niemiecku w Innsbruck Informiert, wydanie z lutego 2025, strony 42-43 (w PDF, strona 22).
Nie tylko wspomnienia opisane w książce, lecz również historia jej tłumaczenia na język niemiecki jest fascynująca. W 2016 roku, podczas wystawy „Sprawiedliwi” Martin Thaler (*1941) przypomniał sobie wydarzenia ze swojego dzieciństwa, kiedy to aresztowano Leokadię i jej ojca. Dwa lat później, zwrócił się do swojego przyjaciela, Niko Hofingera, z prośbą o odnalezienie informacji na temat dziejów Justmanów. W ten sposób udało się znaleźć ich potomków na Florydzie, m.in. syna Leokadii – Jeffrey’a Wiśniewskiego, który przesłał do Innsbrucka książkę In Quest for Life oraz przyjechał z rodziną, by zobaczyć opisane w niej miejsca. Fragmenty historii Leokadii, przetłumaczone roboczo na język niemiecki, zyskiwały coraz większe zainteresowanie. W 2023 roku, zainicjowany został projekt akademicki w celu zbadania i rozpowszechnienia jej historii. W ramach tego projektu zostały przetłumaczone wspomnienia Leokadii z 2003 z języka angielskiego na niemiecki i wydane w 2025 roku przez Tyrolię, została zorganizowana wystawa i inne wydarzenia popularyzujące. Jak się okazało w badaniach historycznych, wydarzenia, osoby i miejsca zostały zapamiętane i opisane przez Leokadię bardzo precyzyjnie i wymagały jedynie nieznacznych korekt na postawie odszukanych materiałów historycznych. Po nadesłaniu przez Jeffery’a cyfrowej wersji maszynopisu okazało się, że wspomnienia spisane w języku polskim są obszerniejsze, a język jest bardziej kwiecisty. Poniżej próbka tekstu zaczerpnięta z opisu zdjęcia opublikowanego w książce:
Gdy spojrzysz kiedyś, wspomnij szare chwile monotonii powojennej i apatii duchowej i pomnij na słowa, że wiara w życie jest największą siłą, która nawet w chwilach upadków i niepowodzeń podtrzymać może i stać się wypadkową tego, co w języku potocznym „szczęściem” zwiemy.
Wybieramy się na gościnny wykład Michała Turskiego n.t. Die Brüder Kudera und Adam Kaminski: Die polnische Widerstandsgruppe in Innsbruck w ramach cyklu wykładów Widerstand und Verfolgung junger Menschen in totalitären Systemen.
Czas i miejsce: wtorek, 14 stycznia 2025, 18:30 – 20:00 na wydziale teologii, Karl-Rahner-Platz 3, Hörsaal I
Michał Turski nie dotarł do Innsbrucka i wykład poprowadził Domink Markl skupiając się na Adamie Kamińskim. Dominik opowiadał o projekcie i poszukiwaniach materiałów historycznych, o wydarzeniach, w których Adam brał udział widzianych z perspektywy Leokadii Justman (książka) i jego własnej (nagrania z 1996 roku, Adam Kaminski Oral History). Dowiedzieliśmy nie tylko o tle historycznym, ale również kilku ciekawostek, m.in. że Adam w niektórych dokumentach widniał jako swojsko brzmiący Kazimierz Bąbel, miał owianą tajemnicą pierwszą żonę Annę Rumer, z którą wyemigrował do stanów zjednoczonych oraz, że do nagrań udało się dotrzeć dzięki odnalezieniu jego syna z drugiego małżeństwa – Dawida.
Pierwszą wersję swoich przeżyć Leokadia Justman opisała w 1945 roku w Majakach przeszłości, gdzie w 6.400 słowach zawarła wydarzenia z okresu 1939-1943, zaś rok później w Ave Pax. Albo „Szlakiem tułaczki”, w 147.000 słowach zawarła wydarzenia z lat 1943-1945. Ostatnie osiem stron zostało opublikowane w emigracyjnej gazecie Głos Polski.
Tłumaczenie na angielski In Quest for Life zostało wydane w Nowym Yorku w 1963 i obejmuje oba okresy (47.000+86.000 słów). Wznowienie zatytułowane In Quest for Life – Ave Pax wydane zostało w 2003 tamże (117.000 słów).
W tym rok, trzy lata po śmierci Leokadii, w Innsbrucku została wydane tłumaczenie na niemiecki Brechen wir aus! Książka dostępna jest w Tyroli, a kilka jej egzemplarzy w bibliotece uniwersyteckiej.
