Leokadia: koniec czy początek?

Herzlichen Dank an Dominik für die Einladung und an alle anderen für die interessanten Gespräche und den netten Empfang.


Bardzo się ucieszyłyśmy z zaproszenia na zakończenie projektu o Leokadji Justman, na którym miałyśmy okazję poznać bliżej osoby zaangażowane w projekt. Na spotkaniu zasygnalizowane zostały dalsze plany prac badawczo-wydawniczych i jak dobrze pójdzie za dwa lata możemy doczekać się wydania wspomnień Leokadii w języku polskim oraz ich tłumaczenia na niemiecki.

Agnieszka Syslo, Alwin Hecher (autor komisku), Joanna Chimiak-Opoka

Tyle co nic

W czwartek, 15-go maja o 20:00, w Leokino można będzie obejrzeć polski film zatytułowany Tyle co nic wyświetlany w wersji oryginalnej z podpisami.

Film został sprowadzony do Innsbrucka w ramach współpracy Instytutu Slawistyki na Uniwersytecie w Innsbrucku z Instytutem Polskim w Wiedniu. Film poprzedziła zapowiedź Evy Binder (z Network of Areas i Instytutu Slawistyki na Uniwersytecie Innsbruck) i Anny Maculewicz (z Instytutu Polskiego w Wiedniu) oraz wprowadzenie przez Gernota Howanitz (z Instytutu Slawistyki).

Spotykamy się w kinie o 19:30 po odbiór zarezerwowanych biletów i towarzysko. Osoby chętne do wspólnego wyjścia do kina zapraszamy do grupy WhatsApp.

Polska grupa ruchu oporu

Wybieramy się na gościnny wykład Michała Turskiego n.t. Die Brüder Kudera und Adam Kaminski: Die polnische Widerstandsgruppe in Innsbruck w ramach cyklu wykładów Widerstand und Verfolgung junger Menschen in totalitären Systemen.

Czas i miejsce: wtorek, 14 stycznia 2025, 18:30 – 20:00 na wydziale teologii, Karl-Rahner-Platz 3, Hörsaal I

Wykład

Michał Turski nie dotarł do Innsbrucka i wykład poprowadził Domink Markl skupiając się na Adamie Kamińskim. Dominik opowiadał o projekcie i poszukiwaniach materiałów historycznych, o wydarzeniach, w których Adam brał udział widzianych z perspektywy Leokadii Justman (książka) i jego własnej (nagrania z 1996 roku, Adam Kaminski Oral History). Dowiedzieliśmy nie tylko o tle historycznym, ale również kilku ciekawostek, m.in. że Adam w niektórych dokumentach widniał jako swojsko brzmiący Kazimierz Bąbel, miał owianą tajemnicą pierwszą żonę Annę Rumer, z którą wyemigrował do stanów zjednoczonych oraz, że do nagrań udało się dotrzeć dzięki odnalezieniu jego syna z drugiego małżeństwa – Dawida.

Książka

Pierwszą wersję swoich przeżyć Leokadia Justman opisała w 1945 roku w Majakach przeszłości, gdzie w 6.400 słowach zawarła wydarzenia z okresu 1939-1943, zaś rok później w Ave Pax. Albo „Szlakiem tułaczki”, w 147.000 słowach zawarła wydarzenia z lat 1943-1945. Ostatnie osiem stron zostało opublikowane w emigracyjnej gazecie Głos Polski.

Tłumaczenie na angielski In Quest for Life zostało wydane w Nowym Yorku w 1963 i obejmuje oba okresy (47.000+86.000 słów). Wznowienie zatytułowane In Quest for Life – Ave Pax wydane zostało w 2003 tamże (117.000 słów).

W tym rok, trzy lata po śmierci Leokadii, w Innsbrucku została wydane tłumaczenie na niemiecki Brechen wir aus! Książka dostępna jest w Tyroli, a kilka jej egzemplarzy w bibliotece uniwersyteckiej.

Ave Pax

W imieniu organizatorów, serdecznie zapraszamy na rozmowę z tłumaczkami tekstu AVE PAX autorstwa Leokadii Justmann: Joanną Ziemską, Andreą Roitner oraz Izabelą Janssen-Wnorowską. Rozmowę poprowadzą (po niemiecku) kierownicy projektu: Niko Hofinger i Dominik Markl, zaś tłumaczki zaprezentują wybrane fragmenty polskiego tekstu AVE PAX oraz podzielą się refleksją na temat pracy translatorskiej. Przewidywana jest też rozmowa na takie tematy jak: polskie spojrzeniu na Niemcy i Austrię w kontekście II Wojny Światowej, czy rola AVE PAX w Polsko-Tyrolskich relacjach kulturalnych. Na spotkaniu przewidywana jest również wizyta reprezentanta Instytutu Polskiego z Wiednia.

Czas i miejsce: czwartek, 23 pażdziernika 2025, 19:00-20:30 na Festsaal, Landhaus 1 (1. Stock), Eduard-Wallnöfer-Platz, 6020 Innsbruck. Osoby chętne do wspólnego udziału w tym wydarzeniu zapraszamy do dołączenia do grupy WhatsApp.

Oficjalne ogłoszenia

Wystawa Brechen wir aus!

W dniu 80-lecia wyzwolenia Auschwitz została otwarta wystawa w Landhaus zatytułowana „Leokadia Justman. Brechen wir aus! Als polnische Jüdin auf der Flucht in Tirol“, która będzie otwarta do 26-go października.

Dalsze informacje o wystawie i zdjęcia kilku eksponatów można znaleźć na stronie Landhaus oraz w artykule „Brechen wir aus!“ – Flucht vor den Nazis na witrynie ORF.at.

Uroczyste otwarcie wystawy

Bardzo cieszymy się, że zostałyśmy zaproszone na uroczyste otwarcie wystawy z prezentacją książki zawierającej tłumaczenie pamiętników Leokadii Justman z angielskiego na niemiecki. Vielen Dank Domink!

Wprowadzenie przez Rektorkę Uniwersytetu w Innsbrucku, Veronikę Sexl.

Amator

W poniedziałek, 9-go grudnia o 20:00, w Leokino można będzie obejrzeć polski film zatytułowany Amator wyświetlany w wersji oryginalnej z podpisami.

Amatorzy Amatora i Polskiego Stolika 🙂

Film został sprowadzony do Innsbrucka w ramach współpracy Instytutu Slawistyki i Centrum Europy Wschodniej na Uniwersytecie w Innsbrucku z Instytutem Polskim w Wiedniu. Film poprzedzi przywitanie przez Agnes Tauscher i wprowadzenie przez Gernota Howanitz (ogłoszenie na uniwersytecie).

Chłopi

W środę, 17-go kwietnia o 20:00, w Leokino można było obejrzeć polski film zatytułowany Chłopi wyświetlany w wersji oryginalnej z podpisami. Film został sprowadzony do Innsbrucka w ramach współpracy Instytutu Slawistyki na Uniwersytecie w Innsbrucku z Instytutem Polskim w Wiedniu. Film poprzedziło wprowadzenie tła historycznego, literackiego i artystycznego przez Evę Binder i Magdalenę Bielecką. Na pilotażowym seansie sala była pełna zwiększając szanse na kontynuację projektu.

Kolacja przy… świeczce.
Wprowadzenie do filmu przez Evę Binder (na środku) i Magdalenę Bielecką (po prawej)

Archiwalni polskojęzyczni studenci

W tym roku Uniwersytet w Innsbrucku obchodzi swój 350 jubileusz, warto więc przyjrzeć się polskim śladom na tejże uczelni. Okazuje się, że od wieków studiowali tu polskojęzyczni studenci. W ubiegłych stuleciach najbardziej międzynarodową i wielojęzyczną bracią studencką szczycił się wydział teologiczny, gdzie językiem wykładowym była wówczas łacina. Informacje o studentach sprzed wieków można odszukać w uniwersyteckim archiwum.

Dość długo wpisy studentów były zdecentralizowane i prowadzone w formie papierowej. Wpisy archiwalne pogrupowane są semestrami i wydziałami. Stanowią one oryginalne źródło informacji.  Dla każdego studenta przeznaczona była jedna strona obejmująca dane osobowe oraz przedmioty, w których brał on udział. Wśród danych osobowych są również informacje o kraju pochodzenia, języku ojczystym, ewentualnie też o uczelni macierzystej. Jako, że wpisy, które miałam okazję przeglądać były z okresu zaborów często język polski widniał jako ojczysty, lecz krajem pochodzenia był jeden z krajów zaborców.
Przykładowy wpis widnieje na zdjęciu obok.

Wpisy studenckie zostały opracowane w rejestrach studentów pogrupowanych latami i wydziałami. Studentom nadane zostały numery identyfikacyjne i zebrane informacje o całym okresie ich studiowania. Ponadto w rejestrach można znaleźć indeksy nazwisk, miejscowości pochodzenia oraz uczelni macierzystych. Rejestry zostały opracowane jeszcze przed okresem digitalizacji i wymagały żmudnej pracy z licznymi kartotekami. Obecnie są one dostępne tylko w formie papierowej.
Przykładowy wpis w rejestrze widnieje na zdjęciu poniżej.

Przeglądając wpisy i rejestry natknęłam się na wielu polskojęzycznych studentów. Obecnie systematyczne badanie tych danych wymagałoby poświęcenia wielu godzin spędzonych w archiwum. Może kiedyś dane te zostają zdigitalizowane i można będzie w łatwy sposób wyciągnąć z nich interesujące statystyki.