W czwartek, 8-go maja 2025 roku, planowane jest oficjalne rozpoczęcie prac budowlanych nowego pomnika ku pamięci ofiar obozu pracy wychowawczej w Reichenau. Informacje na stronie miasta: Spatenstich für Gedenkort Reichenau im Mai.
Dodatkowe informacje
W obozie pracy wychowawczej Reichenau (1941-1945) tysiące więźniów politycznych, między innymi Polaków, było więzionych, torturowanych, zmuszanych do pracy przymusowej i mordowanych. Wśród straconych było 6 członków polskiej grupy oporu. Więcej szczegółów po niemiecku na stronie Wikipedii oraz na stronie https://www.erinnern.at/.
Stowarzyszenie MOWA na prośbę Konsula Generalnego Bartłomieja Rosika z Ambasady w Wiedniu i we współpracy z Konsulem Honorowym Eugenem Sprengerem z Innsbrucka pomaga w znalezieniu lokalu i członków obwodowej komisji wyborczej wInnsbrucku. Wybory odbędą sięw niedzielę, 18.05.2025 (pierwsza tura) oraz 1.06.2025 (druga tura).
W kwietniu zostanie podana do publicznej wiadomości informacja o numerach oraz o siedzibach obwodowych komisji wyborczych. Więcej szczegółów na stronach Państwowej Komisji Wyborczej oraz Ambasady i Konsulatu w Wiedniu, do których linki podajemy na dole strony.
Przygotowania
W poszukiwaniu idealnego lokalu wyborczego. Maryla i Eugen Sprenger. Zdjęcie: Agnieszka Syslo, Innsbruck, 2025-01-24.
W dniu 80-lecia wyzwolenia Auschwitz została otwarta wystawa w Landhaus zatytułowana „Leokadia Justman. Brechen wir aus! Als polnische Jüdin auf der Flucht in Tirol“, która będzie otwarta do 26-go października.
Bardzo cieszymy się, że zostałyśmy zaproszone na uroczyste otwarcie wystawy z prezentacją książki zawierającej tłumaczenie pamiętników Leokadii Justman z angielskiego na niemiecki. Vielen Dank Domink!
Wprowadzenie przez Rektorkę Uniwersytetu w Innsbrucku, Veronikę Sexl.Martin Thaler w 1946……i dziś.
O Stefanie i Marianie Kudera mieliśmy dowiedzieć się więcej na wykładzie o polskiej grupie oporu, jednak nastąpiła zmiana tematu i wówczas dowiedzieliśmy się Adamie Kamińskim. Okazało się jednak, że bracia Kudera zostali upamiętnieni w Innsbrucku koło kliniki. Miejsce upamiętniające nie zostało przypadkowo wybrane, ponieważ starszy brat skończył farmację, a młodszy ponoć pomagał w szpitalu w Innsbrucku.
Przystanek Innsbrucku Klinik/Universität przy ulicy Anichstraße (np. lina 5 w kierunku z centrum)
Informacje o pomnikach oraz biografie braci i innych osób zamordowanych w czasie rządów nazistowskich można znaleźć na stronie https://www.zeitpunkte.at/.
Biografia
Tłumaczenie strony https://www.zeitpunkte.at/, gdzie dostępne są również źródła, z których pochodzi informacja.
Marian Kudera ur. 5 sierpnia 1923 r. w Mysłowicach (Polska), zm. 19 lipca 1944 r. w obozie koncentracyjnym w Dachau
Stefan Kudera ur. 8 września 1916 r. w Żninie (Polska) zm. 19 lipca 1944 r. w obozie koncentracyjnym w Dachau
Bracia Stefan i Marian Kudera mieszkali w Innsbrucku od jesieni 1941 roku. Stefan od października 1941 r. kontynuował studia farmaceutyczne w stolicy tyrolskiego okręgu Rzeszy, które rozpoczął w 1935 r. w Poznaniu. Na Uniwersytecie Poznańskim przyznał się do „narodowości polskiej”. Rodzina mieszkała w Mysłowicach na Śląsku, niedaleko Katowic, gdzie Stefan Kudera zdał maturę w klasycznym polskim gimnazjum. Jego ojciec Bruno Kudera był prawnikiem i zmarł wkrótce po tym, jak jego dwaj synowie przeprowadzili się do Tyrolu. 26 lipca 1943 r. Stefan Kudera zdał z dobrym wynikiem farmaceutyczny egzamin dyplomowy.
Jego młodszy o siedem lat brat Marian chciał studiować medycynę, ale nie ma na to pisemnych dowodów. Prawdopodobnie pomagał w szpitalu w Innsbrucku. Narodowi socjaliści uważali go za „volksdeutscha”. Gestapo aresztowało Mariana Kuderę 21 lutego 1944 roku. Podejrzewano go o bycie przywódcą polskiej grupy ruchu oporu liczącej rzekomo 60 osób. Podobno należał do niej również jego brat Stefan. Gestapo aresztowało również jego matkę i siostrę i konfrontowało rodzinę podczas przesłuchań. „Zintensyfikowane przesłuchania” były niczym innym jak systematycznymi torturami. Po takich przesłuchaniach Marian Kudera nie był już w stanie chodzić, a całe jego ciało było pokryte krwią. Męka skończyła się dopiero, gdy przyznał się do winy. Stefan Kudera również został poddany licznym nadużyciom.
Szef Gestapo Max Nedwed złożył wniosek o specjalne traktowanie w Berlinie „po ustaleniu faktów w sprawie”. Oznaczało to, że bracia Kudera zostali przeniesieni do obozu koncentracyjnego Dachau 28 kwietnia 1944 roku. Obaj zostali tam powieszeni 19 lipca 1944 roku.
Czas i miejsce: wtorek, 14 stycznia 2025, 18:30 – 20:00 na wydziale teologii, Karl-Rahner-Platz 3, Hörsaal I
Wykład
Michał Turski nie dotarł do Innsbrucka i wykład poprowadził Domink Markl skupiając się na Adamie Kamińskim. Dominik opowiadał o projekcie i poszukiwaniach materiałów historycznych, o wydarzeniach, w których Adam brał udział widzianych z perspektywy Leokadii Justman (książka) i jego własnej (nagrania z 1996 roku, Adam Kaminski Oral History). Dowiedzieliśmy nie tylko o tle historycznym, ale również kilku ciekawostek, m.in. że Adam w niektórych dokumentach widniał jako swojsko brzmiący Kazimierz Bąbel, miał owianą tajemnicą pierwszą żonę Annę Rumer, z którą wyemigrował do stanów zjednoczonych oraz, że do nagrań udało się dotrzeć dzięki odnalezieniu jego syna z drugiego małżeństwa – Dawida.
Książka
Pamiętniki Leokadii Justman opisujące wydarzenia z okresu 1939-1943 (w 6.400 słowach) zatytułowane Majaki przeszłości zostały wydane 1945 w Innsbrucku. Zaś w Ave Pax. Albo „Szlakiem tułaczki” z 1946 (147.000 słów) opisane są wydarzenia z lat 1943-1945.
Tłumaczenie na angielski InQuest for Life zostało wydane w Nowym Yorku w 1963 i obejmuje oba okresy (47.000+86.000 słów). Wznowienie zatytułowane In Quest for Life – Ave Pax wydane zostało w 2003 tamże (117.000 słów).
W tym rok, trzy lata po śmierci Leokadii, w Innsbrucku została wydane tłumaczenie na niemiecki Brechen wir aus!Książka dostępna jest w Tyroli.
Karta Polaka – dokument potwierdzający przynależność do narodu polskiego, który może być przyznany osobie nieposiadającej obywatelstwa polskiego albo zezwolenia na osiedlenie się na terytorium Polski oraz deklarującej przynależność do narodu polskiego i spełniającej określone ustawą warunki.
W roku 2025, nasze Stowarzyszenie zostało upoważnione do wystawiania zaświadczeń potwierdzających aktywne zaangażowanie w działalność na rzecz języka polskiego i kultury polskiej dla osób z terenów Austrii Zachodniej, które ubiegają się o przyznanie Karty Polaka.
Na terenie Austrii takie zaświadczenia wystawiają (stan na 2020):
Austriacko-Polskie Stowarzyszenie Przyjaciół Kultury „Galicja”,
Polsko-Austriacki Klub Towarzysko-Kulturalny „Klub Sobieski”,
Wspólnota Polaków w Górnej Austrii,
Wspólnota Polskich Organizacji w Austrii „Forum Polonii”.
Niezmiernie się cieszymy, ponieważ oficjalne lekcje języka polskiego będą kontynuowane w Innsbrucku (11), Jenbach (9) i Kufstein (8). Również w tym roku, zajęcia są prowadzone są przez Annę Bosnjak.
Anna Bosnjak – osoba o wszechstronnych talentach i zainteresowaniach, której szlak edukacyjny wił się między naukami humanistycznymi a naukami ścisłymi. Pomimo zmiany ścieżki zawodowej i zaniechania studiów polonistycznych, jej miłość do języka ojczystego nie osłabła. Po przybyciu na emigrację, to zamiłowanie oraz jej pasja do pracy z dziećmi skłoniły ją do nauczanie języka polskiego w Irlandii. Jako mama 8-letniej Clary oraz 6-letniego Doriana, których naukę języka polskiego postawiła sobie za priorytet, kontynuuje prowadzenie lekcji w Innsbrucku, Jenbach i Kufstein.
Recently we found, watched and shared with our friends an interesting video about the features of the Polish language in English. I believe it gives a good impression of our native language. Enjoy!
