Artykuły

Praca przymusowa w Tyrolu w latach 1939-1945

Informujemy o prezentacji książki dr Sabine Pitscheider „Praca w Rzeszy. Praca przymusowa w Tyrolu w latach 1939-1945“ / „Arbeitseinsatz im Reich. Zwangsarbeit in Tirol 1939–1945“. Sabinę miałyśmy okazję poznać na spotkaniu na zakończenie projektu o Leokadii Justmann. Jest ona uznaną historyczką specjalizującą się w badaniach czasów nazistowski. Pomimo pracy nad tak przygnębiającym tematem, jest ona serdeczną i otwartą osobę. Szczególną intencją Sabine jest, aby informacje dotyczące zarówno samego wykładu, jak i wyników jej badań naukowych dotarły do środowiska Polaków i Ukraińców, ponieważ były to dwie najliczniej reprezentowane grupy narodowe wśród pracowników przymusowych w całym Tyrolu. Dlatego serdecznie zapraszamy wszystkich zainteresowanych tym tematem do udziału w tym wydarzeniu.

Czas i miejsce: poniedziałek, 13.10.2025, 18:00 – 20:00, Tiroler Landesarchiv, Michael-Gaismair-Straße 1, 6020 Innsbruck, Austria. Rejestracja u organizatorów pod numerem telefon telefonu 0512 508 3502 lub e-mailem landesarchiv@tirol.gv.at. Osoby zainteresowane wspólnym udziałem w wykładzie, zapraszamy do grupy WhatsApp.

Poniżej oryginalne zaproszenie i tłumaczenia maszynowe z niemieckojęzycznego ogłoszenia przy użyciu z DeepL.com (wersja darmowa).

O książce

Od wiosny 1939 r. Rzesza Niemiecka i Tyrol były uzależnione od zagranicznej siły roboczej, która pracowała przy dużych projektach budowlanych i w przemyśle zbrojeniowym. Od września 1939 r. do Tyrolu przybywali jeńcy wojenni z Polski, Francji, Belgii, Serbii i Związku Radzieckiego, rekrutowani ochotnicy z państw sojuszniczych lub okupowanych oraz przymusowo rekrutowani mieszkańcy terenów wschodnich i zachodnich. Ich warunki życia – traktowanie, wynagrodzenie, zakwaterowanie, wyżywienie, prawdopodobieństwo przeżycia – zależały od pochodzenia i statusu w nazistowskiej „hierarchii rasowej”. Oprócz dużych obozów przy budowie dróg i elektrowni oraz niektórych zakładach zbrojeniowych, w całym Tyrolu rozrzucone były małe i najmniejsze obozy, pojedyncze baraki, przebudowane stajnie, gospody, chaty lub namioty. Z pracy przymusowej korzystały władze publiczne, budownictwo drogowe i osadnicze, a zwłaszcza budowa elektrowni, rolnictwo, ale także kolej Rzeszy, poczta Rzeszy i administracja wojskowa. We wszystkich dziedzinach przemysłu i handlu przedsiębiorstwa korzystały z taniej siły roboczej jeńców wojennych i wysiedleńców. Szczególnie rolnictwo, przemysł tekstylny i turystyka wykorzystywały siłę roboczą kobiet z Polski i Ukrainy. Reżim nazistowski surowo karał naruszenia dyscypliny, a od 1941/42 r. pracownicy krajowi i zagraniczni odpokutowywali za odstępstwa od norm w obozie pracy wychowawczej Reichenau gestapo lub w obozie koncentracyjnym. Dzięki bogatej w źródła pracy badawczej autorka wypełnia lukę badawczą i przedstawia szeroko zakrojone badania na poziomie lokalnym.

O autorce

Mag. dr Sabine Pitscheider, ur. w 1963 r., w latach 2000–2012 zajmowała różne stanowiska w Instytucie Historii i Instytucie Historii Współczesnej Uniwersytetu w Innsbrucku, od 2014 r. realizuje projekty badawcze w ramach Biura Naukowego w Innsbrucku. Jej badania koncentrują się na nazizmie, jego przedhistorii i historii późniejszej na poziomie regionalnym i lokalnym, postępowaniu z dewiacjami społecznymi i dyscyplinowaniem oraz przełomach politycznych.

Mam czas na bycie sobą

Warsztaty rozwojowe dla kobiet:
„Odwaga bycia sobą. Oddaj sobie sprawczość.”

Podczas spotkania przyjrzysz się swoim naturalnym mocnym stronom, wartościom i zasobom.

Zidentyfikujesz, co naprawdę Cię wspiera, co Cię ogranicza i czego potrzebujesz, by podejmować odważniejsze decyzje – w pracy, w relacjach, w codziennym życiu. Zidentyfikujesz swoje mocne strony, talenty i zasoby, które być może zbyt długo były pomijane lub niedoceniane. Zobaczysz, jak możesz wykorzystywać je w codziennym działaniu – w pracy, w relacjach i w podejmowaniu decyzji.

Prowadząca: Sylwia Bodnar z wykształcenia jest psycholożką, zawodowo zajmuje się budowaniem strategii komunikacji marek osobistych, jest mentorką kobiet rozwijających swoje małe biznesy. Na co dzień pomaga im budować pewność siebie i autentyczną markę, aby miały moc do wyjścia ze swoją ofertą do świata 💪🏼

Efektem tego procesu jest odzyskanie sprawczości. Poczucie wpływu i gotowość do działania – nie z impulsu, ale z wewnętrznego przekonania. Odkryjesz swoje potencjały i nauczysz się, jak z odwagą robić swoje – jasno, pewnie, na własnych zasadach. Zrozumiesz, co masz już dziś w sobie – i jak to świadomie wykorzystać, by iść dalej z większą lekkością i mocą.

To warsztat dla kobiet, które są gotowe wrócić do siebie. I działać – z odwagą, intencją i uważnością.

Czas i miejsce: sobota, 11.10.2025 od 12:15 do 15:15 w pomieszczeniach Stowarzyszenia Pitanga (Fischerhäuslweg 2, 6020 Innsbruck).

Grupa docelowa: Polskojęzyczne kobiety – liczba miejsc ograniczona i wszystkie miejsca zajęte, ale można się zapisać na listę oczekujących. Prosimy o zapisy przez grupę WhatsApp lub bezpośredni kontakt.

Koszt: 10€ od osoby na pokrycie kosztów organizacyjnych, głównie wynajmu sali. Zniżki: 50% – członkowie, 100% – organizatorzy i młodzież szkolna.

Koronacja

Jubileusz koronacji Bolesława Chrobrego z 1025 r.

W związku z rokiem jubileuszowym postanowiliśmy uczcić 1000-rocznicę koronacji Bolesława Chrobrego na pierwszego króla Polski poprzez zorganizowanie krótkiego przedstawienia inscenizującego zjazd gnieźnieński i koronację, w wykonaniu młodzieży i dorosłych z naszej społeczności. Pomysłodawczynią i koordynatorką jubileuszu oraz twórczynią przedstawienia jest Agnieszka Wolf.

Obsada:

  • Agnieszka W. – narratorka
  • Mirek O. – Bolesław Chrobry
  • Arek K. – Otton III
  • Dorota G.-A. – Arcybiskup Radzim-Gaudenty
  • Bartek Cz. – Arcybiskup Hipolit
  • Kuba Cz. – Rycerz
  • Ela Cz. – Kronikarz
  • Michał, Zosia i Lucyna K. – Służba
  • Jan K. – śpiew / Bogurodzica

Za kulisami:

  • Wioletta J., Joanna i Ewa T. – scenografia
  • Agnieszka W., Lena T. – podkład muzyczny
  • Marcin T. – koordynacja i wsparcie techniczne
  • Ela Cz. – grafika reklamowa
  • Klaudia K. – obsługa techniczna wprowadzenia

Po przedstawieniu planujemy wspólne spotkanie towarzyskie z wykonawcami. Na spotkanie prosimy o przyniesienie przekąsek i napojów, to zrobimy sobie podwieczorek. Mile widziane są słodkie i słone przekąski domowego wyrobu typu finger food (na raz).

Zapraszamy wszystkich chętnych do wspólnego obejrzenia przedstawienia oraz świętowania!

Rekwizyt: korona Bolesława Chrobrego.

Czas i miejsce: sobota 27.09.2025, godz. 15:00 w pomieszczeniach Stowarzyszenia Pitanga (Fischerhäuslweg 2, 6020 Innsbruck).

W celach organizacyjnych prosimy o zgłoszenia udziału do piątku, 26.09.2025: przez dołączenie do grupy WhatsApp albo przez formularz kontaktowy, wybierając koronację w polu dotyczy oraz podając liczbę uczestników dorosłych oraz dzieci.

Koszt: wstęp wolny (koszty organizacyjne prób i spotkana pokrywa MOWA). Poczęstunek we własnym zakresie.

Głosy z Reichenau

Polowe studio nagrań w ramach projektu https://www.gedenkort-reichenau.at/

W piątek, 19 i w sobotę, 20 września odbędą się nagrania upamiętniające ofiary obozu pracy w Reichenau. Jako, że imiona powinny w miarę możliwości, oddawać melodie krajów pochodzenia ofiar, do współpracy zaproszono osoby z Włoch, Polski, Rosji, Ukrainy, Austrii, Bułgarii, Niemiec, Chorwacji, Słowenii, Belgii, Francji, Wielkiej Brytanii, Chin, Holandii, Czech i Serbii.

Z Polski pochodziły 23 z 114 ofiar, osoby w sile wieku (20-55 lat), głównie mężczyźni. Z naszej społeczności zgłosiły się 23 osoby, by udzielić głosów zmarłym dodając nagraniom autentyczności i różnorodności.

Pierwsza ekipa z organizatorami.
Druga ekipa z organizatorami.

Nauka języka polskiego w Tyrolu w 2025/2026

Niezmiernie się cieszymy, ponieważ oficjalne lekcje języka polskiego będą kontynuowane w Innsbrucku (20), Jenbach (12) i Kufstein (10). Również w tym roku, zajęcia są prowadzone są przez Annę Bosnjak.

Dalsze szczegóły niebawem…

TODO ZDJECIE IBK: 2025/2026 Uczniowie w Innsbrucku

TODO ZDJECIE: 2025/2026 Uczniowie w Kufstein

  • Termin: czwartki, 17:00 – 18:40
  • Szkoła: Volksschule Jenbach, Südtiroler Platz 1, 6200 Jenbach

TODO ZDJECIE: 2025/2026 Uczniowie w Jenbach

Wystawa Malgorzaty Chomicz

Od 9.09.2025 do 4.10.2025 w Galerii Nothburga (Innrain 41, 6020 Innsbruck) jest wystawa z grafikami polskiej graficzki Małgorzaty CHOMICZ z Olsztyna oraz tyrolskiego artysty Manfreda EGGERA.

Otwarcie wystawy

We wtorek, 9 września o godz. 19:00, odbył się wernisaż, na którym Manfred Egger zdradził kilka sekretów warsztatu graficznego oraz przybliżył sylwetkę Małgorzaty Chomicz, która niestety z przyczyn losowych nie dotarła. Dodatkową atrakcją był akompaniament tercetu smyczkowego.

Informacje o wystawie

Rodzinne pożegnanie lata

Serdecznie zapraszamy polskojęzyczne rodziny na wspólne pożegnanie lata organizowane przez Amelię, Kingę i Werę. Planowane są zabawy integracyjne oraz dogoterapię.

  • Dla najmłodszych zabawy, łącznie z zagadkami będą odbywać się na placu zabaw.
  • Na miejscu jest możliwość kąpieli w jeziorze oraz zjedzenie posiłku w restauracji.

Grupa docelowa: Rodziny z dziećmi w wieku 5 – 10 lat. Młodsi i starsi również mile widziani – przejścia będzie około 2.5 km.

Termin i miejsce imprezy: niedziela, 14.09.2025 od 11:00 na leśnym placu zabaw przy restauracji Möserer Seestub’n. Najbliższy płatny parking znajduje się 500m od jeziora – trochę dalej od jeziora niż na stronie informacyjnej.

Zgłoszenia: Prosimy o zgłoszenie udziału poprzez dołączenie do grupy WhatsApp lub kontakt. W razie niepogody spotkanie może zostać odwołane lub przesunięte, dlatego prosimy osoby, które się nie zgłoszą, o sprawdzenie informacji na stronie w dniu spotkania.

Koszt imprezy: transport i posiłek we własnym zakresie.

Pożegnanie Konsula Generalnego Bartłomieja Rosika

W piątek, 22.08.2025 roku, Konsul Generalny Bartłomiej Rosik zakończył swoją siedmioletnią kadencję. Z przyjemnością wzięłyśmy udział w pożegnaniu Pana Rosika w ogrodach Ambasady RP w Wiedniu, gdzie spotkali się reprezentanci stowarzyszeń polonijnych, konsulowie honorowi oraz inne znaczące osoby z Austriackiej Polonii. Miałyśmy okazję podziękować Panu Konsulowi za owocną współpracę w realizacji licznych projektów, w tym zorganizowanie po raz pierwszy wyborów w Innsbrucku. Podczas spotkania był czas na oficjalne przemówienia oraz luźne rozmowy z dyplomatami i naszymi bieżącymi bądź potencjalnymi partnerami projektowymi. Ponad to można było się delektować polskim jedzeniem i muzyką oraz poznać ciekawych ludzi i ich inspirujące przedsięwzięcia.

Z Konsulem Generalnym Bartłomiejem Rosikiem.
Z Ambasadorem Zenonem Kosiniak-Kamyszem.
Z Konsulem Honorowym Innsbrucka, Eugenem Sprengerem i jego małżonką Marylą (po lewej).
Z Wiedeńskimi partnerami projektowymi. Od lewej: Natalie Kosh (Dwujęzyczny Wiedeń),  Iwona Rusowicz (Dyrektorka Pierwszej Społecznej Szkoły Polskiej w Austrii), Agnieszka i Joanna, Arkadiusz Rusowicz (Prezes Polskiego Stowarzyszenia Kulturalno-Oświatowego w Austrii), Agnieszka Madany (Instytut Polski w Wiedniu).
Konsul Generalny wraz z obecnymi na spotkaniu członkami komisji wyborczych.

Kilka innych relacji ze zdjęciami: