Wybory prezydenckie

Stowarzyszenie MOWA na prośbę Konsula Generalnego Bartłomieja Rosika z Ambasady w Wiedniu i we współpracy z Konsulem Honorowym Eugenem Sprengerem z Innsbrucka pomagało w znalezieniu lokalu i członków obwodowej komisji wyborczej w Innsbrucku. Dzięki wsparciu Ambasady i zaangażowaniu wielu osób z naszej społeczności, po raz pierwszy była możliwość głosowania w Tyrolu, w którym mieszka około 1400 osób uprawnionych do głosowania. Podczas obu tur sporo głosów (512+896) zostało oddanych, co zwiększa szansę na utworzenie lokalu wyborczego w Innsbrucku w kolejnych wyborach.

Informacje na stronach rządowych

Komisja i lokal wyborczy

Lokal wyborczy w Innsbrucku, na Radetzkystraße 51. Dojazd autobusem R / przystanek Innsbruck St. Pirmin/Volkshaus. Parkować można w niedzielę za darmo przy ulicy lub przy sali, ale nie w trakcie trwania mszy!

Druga tura w niedzielę, 1.06.2025 7:00-21:00

Największa liczba oddanych głosów w Austrii poza Wiedniem.

Pierwsza tura w niedzielę, 18.05.2025 7:00-21:00

Przygotowania

Polski Stolik: reaktywacja

Na rocznicę dwóch lat spotkań dorosłych w czwartek, 23-go maja odbył się Polski Stolik, by po prostu spędzić wieczór pełen pozytywnej energii oraz interesujących dyskusji na tematy wszelakie przy napoju bardziej lub mniej wyskokowym.

Tyle co nic

W czwartek, 15-go maja o 20:00, w Leokino można będzie obejrzeć polski film zatytułowany Tyle co nic wyświetlany w wersji oryginalnej z podpisami.

Film został sprowadzony do Innsbrucka w ramach współpracy Instytutu Slawistyki na Uniwersytecie w Innsbrucku z Instytutem Polskim w Wiedniu. Film poprzedziła zapowiedź Evy Binder (z Network of Areas i Instytutu Slawistyki na Uniwersytecie Innsbruck) i Anny Maculewicz (z Instytutu Polskiego w Wiedniu) oraz wprowadzenie przez Gernota Howanitz (z Instytutu Slawistyki).

Spotykamy się w kinie o 19:30 po odbiór zarezerwowanych biletów i towarzysko. Osoby chętne do wspólnego wyjścia do kina zapraszamy do grupy WhatsApp.

Piąty Jubileusz Pitangi

Serdecznie zapraszamy na uroczyste obchody
piątej rocznicy rozpoczęcia działalności Pitangi!

Z okazji 5 rocznicy rozpoczęcia działalności, Pitanga wraz z zrzeszonymi społecznościami, zaprzyjaźnionymi osobami oraz organizacjami, zaprasza na festyn oraz przyjęcie.

Termin i miejsce imprezy: sobota, 10.05.2025 od 14:00 do 17:00 oraz od 18:30 w Pitandze (Fischerhäuslweg 2, 6020 Innsbruck) i okolicach (szczegóły poniżej).

Grupa docelowa: wszyscy otwarci na inne języki i kultury.
Wstęp na festyn jest otwarty, na przyjęcie konieczna jest rejestracja.

Koszt imprezy: opłata startowa za udział w rajdzie 3€ (za osobę)/5€ (za grupę). Kolacja płatna 10€-15€ za menu plus napoje dodatkowo.

Świętowanie rozpocznie się rodzinnym festynem, który odbędzie się w godzinach 14:00-17:00. Zaplanowany jest rajd po dzielnicy — pełen wyzwań zarówno dla ciała, jak i dla umysłu. Na uczestników będą czekać stacje z zagadkami, zadaniami, atrakcjami oraz nagrody.

Rejestracja i start w siedzibie Pitangi.

UWAGA: W razie niesprzyjającej aury festyn zostanie przesunięty na wrzesień.

Jedną z atrakcji będzie wielojęzyczne wyzwanie (stacja nr. 1 pt. Sprachdetektive, na zachodnim skraju Ursulinenpark) przygotowane przez Agnieszkę, Joannę i Wiolettę, gdzie uczestnicy będą mieli okazję poznać kilka słów we wszystkich językach obecnych w Pitandze, odkryć zaskakujące podobieństwa między polskim i niemieckim oraz rozwiązać zagadkę inspirowaną polską legendą. Ponownie zaprezentujemy ciekawostki o języku polskim, zaś Alessandra Buti zaserwuje uczestnikom zagadki z języka włoskiego.

Zapraszamy na nasze stanowisko, a najlepiej do wzięcia udziału w całym rajdzie z nagrodami (rejestracja w siedzibie Pitangi).

Na zakończenie, o godzinie 18:30 rozpocznie się przyjęcie o międzynarodowym charakterze.

Miejsce na przyjęciu trzeba zarezerwować w Pitandze (0676 700 46 69). Przyjęcie odbędzie się niezależnie od pogody.

Miłośników polskich smaków zachęcamy do ponownego spotkania w czerwcu.

Śniadanie Polek na zagraniczu u Müssigang’ów

W sobotę 10-go maja Martyna zorganizowała kolejne śniadanie, rodzina Müssigang’ów zaserwowała wyśmienite wiejskie śniadanie, a my jak zwykle miałyśmy wiele tematów do poruszenia. A kto zamówił słoneczną pogodę, nie wie nikt. Zaś co zrobił pies, wie ten kto był. 😉

Mam czas na Japonię

Zapraszamy na pokaz zdjęć z Japonii, wzbogacony barwnymi anegdotami o codziennym życiu, kulturze, języku oraz unikalnej specyfice Kraju Kwitnącej Wiśni. Polski naukowiec, który spędził 18 lat w Japonii, poznając ją od podszewki, opowie o nietypowych miejscach i zaskakujących faktach, których nie znajdziesz w przewodnikach.

Prowadzący: Adam Jatowt

Czas i miejsce: wtorek, 6.05.2025 od 18:00 do 20:00 w pomieszczeniach Stowarzyszenia Pitanga (Fischerhäuslweg 2, 6020 Innsbruck).

Grupa docelowa: Polskojęzyczni dorośli i młodzież. W celach organizacyjnych, prosimy o zapisanie się do grupy WhatsApp dla uczestników spotkania.

Koszt: 10€ od osoby na pokrycie kosztów organizacyjnych, głównie wynajmu sali. Zniżki: 50% – członkowie, 100% – organizatorzy i młodzież szkolna.

Dzień Pracy i… podatków

Po udanej pogadance na temat rozliczeń podatkowych, z radością zapraszamy zainteresowanych tematem na wydanie specjalne POLKI na zagraniczu z okazji dnia pracy!

W czwartek, 1.05.2025, od 16:00 do 17:00 na antenie freirad
lub na kanale Spotify Martyny:

Dzień Pracy z Agnieszką Sysło – Panią od podatków

Zawiłości podatkowe potrafią przyprawić o ból głowy niejednego z nas. Składki, ulgi, rozliczenia, terminy… – to tematy, które nawet najbardziej zorganizowanym potrafią spędzić sen z powiek. Dlatego z okazji Międzynarodowego Dnia Pracy zaprosiłam do rozmowy Agnieszkę Sysło, doradczynię podatkową, która z pasją i doświadczeniem pomaga swoim klientom przebrnąć przez świat cyfr, paragrafów i urzędowych obowiązków.

Zgrajmy się

Zapraszamy na popołudnie gier planszowych, fabularnych i karcianych. Planujemy przynieść następujące gry: Wilkołaki. Pełnia księżyca, Kroniki zamku Avel, Osadnicy z Catanu Junior, Pędzące Żółwie, Żółwik Plusk, Gluty, i Sen. Zachęcamy uczestników do przeniesienia własnych, ulubionych gier stosownych do wieku i zainteresowań – jeśli jest taka możliwość, to po jednej na uczestnika. W zależności od liczby i wieku uczestników utworzymy stoliki do gry dla młodszych, starszych i dorosłych.

Grupa docelowa: wszyscy, którzy chcą i potrafią grać w gry. Chętnych prosimy o dołączenie do grupy WhatsApp, żeby było wiadomo jakie pomieszczenia zarezerwować i zorientować się jakie grupy wiekowe będą reprezentowane.

Termin i miejsce imprezy: sobotę, 26.04.2025 od 15:30 do 18:30. Pomieszczenia Stowarzyszenia Pitanga, Fischerhäuslweg 2, 6020 Innsbruck.

Koszt imprezy: opłata 5€ od osoby (rodzic + dziecko = 10€, rodzic + 2 dzieci = 15€) na pokrycie kosztów organizacyjnych, głównie wynajmu sali. Zniżki: członkowie 50%, organizatorzy 100%.

Twierdza Kufstein

Majestatyczna twierdza przy granicy Niemiec i Austrii jest obecnie magnesem turystycznym, lecz jeszcze względnie niedawno było to więzienie wiezień. W pierwszej połowie XIX wieku, tyrolska twierdza w Kufsteinie uważana była za najcięższe więzienie w monarchii austro-węgierskiej i jedno z najsurowszych w Europie. 

Obecnie w twierdzy znajduje się muzeum, którego część poświęcona jest informacjom o więzionych tam osobach, w tym Polakach. Choć nie zachowało się wiele dokumentacji z tego okresu, muzeum stara się odtworzyć historię i zaprezentować ją zwiedzającym.

Pierwszy oficjalnie udokumentowany Polak w więzieniu w twierdzy Kufstein to książę Jan Nepomucen Sułkowski (1777-1832). Był on nie tylko pierwszym udokumentowanym Polakiem w twierdzy, ale również jednym z nielicznych, którym udało się stamtąd uciec, dzięki czemu w więzieniu spędził zaledwie rok (1803-1804).

Wielu więźniów zostało aresztowanych z powodu udziału w powstaniu listopadowym w 1831 roku. Na przykład, Aleksander Dionizy Komarnicki, który był polskim oficerem w powstaniu. Zaś w 1846 roku, podczas powstania przeciwko rządom w Austrii nastąpiły kolejne aresztowania. Wówczas uwięziony został m.in. Józef Leopold Kmietowicz, który był Wikariuszem w Chochołowie (Tatry) i jednym z przywódców powstania.

Najbardziej znanym polskim więźniem  twierdzy był zapewne pisarz – Julian Horoszkiewicz (1816-1900). Jedne z jego pierwszych dzieł to “Nauka Obyczajności Dla Dzieci” (1848), jedno z jego ostatnich dzieł to “Strój narodowy w Polsce” (1900), najbardziej znane dzieło to “Rada Familijna” (1861), zaś w “Notatkach z życia” opisuje m.in. pobyt w więzieniu (więcej poniżej).

Chociaż pełna lista polskich więźniów nigdy nie powstała, podajemy poniżej listę z materiałów muzealnych. Można jednak założyć o wiele większą liczbę bezimiennych więźniów, o których nie ma wzmianek w dokumentacji. Nawet jeśli nie znamy ich imion, to powinniśmy o nich pamiętać.

Mia Opoka

Ekspozycja muzealna

Poniższy tekst zawiera wybrane tłumaczenia opisów z więziennej części muzeum.

W 1815 roku, po latach rewolucji i wojen, Napoleon został ostatecznie pokonany. Europa została zreorganizowana na Kongresie Wiedeńskim w latach 1814/15. Dzięki cenzurze i systemowi donosicieli liczono na powstrzymanie odrodzenia się rewolucyjnych i nacjonalistycznych nastrojów. Nadzieje te okazały się krótkotrwałe: rewolucja powróciła w 1830 roku.

Tablica i szyba z nazwiskami więźniów. Po prawej tablica pamiątkowa poświęcona polskim więźniom (w powiększeniu na końcu artykułu).

Rzeczpospolita Obojga Narodów zniknęła z mapy już wcześniej — między 1772 a 1795 rokiem, kiedy Rosja, Prusy i Austria podzieliły między siebie jej terytorium. Za panowania Napoleona na krótko powstało ponownie Królestwo Polskie, lecz również ono padło ofiarą powojennej reorganizacji Europy w 1815 roku.

Ruch wyzwoleńczy i narodowościowy w Polsce

Finis Poloniae, 1831, obraz Dietricha Montena,
przedstawiający przekroczenie granicy z Prusami przez rozbite oddziały powstańcze

Część Polski znajdująca się pod zaborem rosyjskim była miejscem Powstania Listopadowego w latach 1830/31. Po jego stłumieniu wielu rewolucjonistów uciekło przez granicę do Galicji, czyli tej części Polski, która była pod panowaniem Austrii. Próby zorganizowania nowych powstań na terenach Królestwa Polskiego w latach 1833–1846 spotykały się z ostrymi represjami ze strony władz austriackich, solidaryzujących się z carem. Niektórzy przywódcy polskich powstańców zostali później uwięzieni w twierdzy Kufstein.

Ogień rewolucji lipcowej 1830 r. w Paryżu, gdzie liczni emigranci podsycali opozycję narodową w ojczyźnie od czasu drugiego i trzeciego rozbioru Polski, wywołał powstanie w Warszawie. W 1833 r. zmilitaryzowani partyzanci operowali z Krakowa i zmusili Austrię do podjęcia przeciwko nim działań. Część wziętych do niewoli została ukarana śmiercią, inni otrzymali wyroki od 5 do 20 lat więzienia. W latach 1834-1848 w twierdzy więziono licznych polskich partyzantów i działaczy konspiracyjnych, zwłaszcza członków grupy podpułkownika Józefa Zaliwskiego, którzy chcieli doprowadzić do odbudowy Polski w toku ogólnoeuropejskiej rewolucji.

W 1795 roku Polska została całkowicie podzielona przez Rosję, Prusy i Austrię. Powstanie listopadowe, które miało miejsce w części rosyjskiej w latach 1930/31, zostało stłumione przez armię rosyjską. Wielu powstańców udało się na emigrację do Francji, Niemiec i Austrii; stamtąd niektórzy z nich próbowali organizować nowe powstania. W 1833 r. pułkownik Józef Zaliwski wezwał innych polskich oficerów w Galicji, austriackiej części Polski, do prowadzenia wojny partyzanckiej przeciwko Rosji.

Jednak władze habsburskie w Galicji ściśle współpracowały z Rosją. W latach 1833-1846 aresztowały tysiące ludzi, skazując ich na kary od pięciu do dwudziestu lat więzienia i rozdzielając ich do różnych więzień. W ten sposób grupa Zaliwskiego została uwięziona w Kufsteinie.

Ze wspomnień Adolfa Rolińskiego, który również był przetrzymywany w Kufsteinie, wynika, że władze austriackie podejmowały różne próby zdobycia informacji o powstańcach w Galicji. Wykorzystywano więźniów, stosowano wobec nich przymus i nakłaniano fałszywymi obietnicami do składania donosów i nieprawdziwych zeznań.

W jednej cel znajduje się informacja o ucieczkach z Wieży Cesarskiej, w tym również podejmowanych przez Polaków.

Nikomu nie udało się uciec z Wieży Cesarskiej. Najbardziej spektakularna próba została podjęta z tej celi przez dwóch Polaków Stanisława Marynowskiego i Kaspara Cięglewicza w 1842 roku. Użyli oni kawałka metalu z pieca do wykopania dziury pod oknem, a następnie związali ze sobą paski prześcieradła, aby wspiąć się na ścianę poniżej. Marynowskiemu się udało, natomiast Cięglewicz nie zdołał przedostać się przez otwór. Marynowski również nie dotarł zbyt daleko, ponieważ strażnicy usłyszeli hałas.

W innej z cel znajduje się tablica informacyjna o polskiej pieśni hymnicznej pt. „Szlachta w roku 1831”, rozpoczynającej się od słów „Gdy naród do boju”.

Polscy więźniowie

Fragment listy więźniów z tablicy informacyjnej w muzeum. O niektórych więźniach, zostały tam zamieszczone krótkie notki biograficzne.

  • Leopold Białkowski
  • Stanislaus Skarbek von Białobrzeski
  • Jan Ferdynand Biliński
  • Karol Borkowski
  • Kaspar Cięglewicz
  • Henryk Dmochowski
  • Naftale Erdmann
  • Ferdynand Strohe
  • Michał Giersz
  • Julian Goslar
  • Julian Horoszkiewicz
  • Ludwik Kępiński
  • Józef Leopold Kmietowicz
  • Aleksander Dionizy Komarnicki
  • Marceli Kropiwnicki
  • Stanisław (Stanislav) Marynowski
  • Stefan Mułkowski
  • Aleksander Peptłowski
  • Pragłowski
  • Adolf Roliński
  • Konstanty Słotwiński
  • Fortunat Stadnicky
  • Wincenty Żaboklicki
  • Józef Zaliwski
  • Jan Nepomucen Sułkowski

Tablica pamiątkowa z 1965 roku

Opracowania i materiały źródłowe

Więcej informacji na ten temat można znaleźć m.in. w opracowaniu Tomasza Szuberta pt. Polscy więźniowie w twierdzy Kufstein w XIX wieku.

Notatki z życia. Część pierwsza i druga [1806-1886]
Juliana Horoszkiewicza (1816-1900)

Julian Horoszkiewicz
– zdjęcia z muzeum w Kufstein